Wilcze ciekawostki
Brak wilka prowadzi do negatywnych w skutkach zmian środowiskowych
Usunięcie ze środowiska głównego drapieżnika prowadzi do dramatycznych zmian. Zaobserwowano to m.in. w Parku Narodowym Yellowstone położonym w Stanach Zjednoczonych.Wilki zostały wytępione przez ludzi i na terenie Parku nie było ich przez 70 lat. Wilk, który był w tym rejonie głównym drapieżnikiem, ograniczał liczebność roślinożerców i mniejszych drapieżników.
Brak wilków spowodował poważne zmiany w gospodarce wodnej Parku Yellowstone, gdyż pozbawione naturalnej kontroli łosie zdewastowały populacje rosnących nad strumieniami wierzb. To z kolei pozbawiło żyjące w nich bobry pożywienia i budulca. Zwierzęta, które dzięki swoim tamom przez tysiące lat modyfikowały strumienie, nagle zniknęły, co pociągnęło za sobą opłakane w skutkach zmiany. Zniknęły rozlewiska powstające wskutek działalności bobrów, obniżył się poziom wody, co odbiło się na pozostałych wierzbach. Ponadto bez bobrów i ich tam wiele strumieni zaczęło płynąć szybciej, wyżłobiły głębsze koryta i przestały wylewać, co miało niekorzystny wpływ na rośliny zależne od wylewów.
Wytępienie wilków doprowadziło, jak widzimy, do gwałtownych zmian w ekosystemach nadbrzeżnych. Zostały one zdominowane przez roślinożerców, którzy przetrzebili populacje wierzb i spowodowali, że rośliny te są niższe, zniknęły bobry i zaszedł cały szereg niekorzystnych zmian.
Coś na kształt wilka.
Ludzie zafascynowani wilczą naturą próbowali stworzyć rasę psów, która będzie miała cechy tego gatunku. Krzyżowanie psów z wilkami jest bardzo łatwe, ponieważ genotyp obu tych gatunków jest bardzo podobny.
Wilki śledzą ludzkie spojrzenie.
Wilki potrafią podążać za spojrzeniem innych. U zwierząt społecznych to ważna umiejętność, ponieważ pozwala przewidzieć czyjś kolejny ruch, np. drapieżnika lub ofiary, a także śledzić ważne wydarzenia w stadzie.Wiele gatunków potrafi śledzić czyjeś spojrzenie w dal, jednak podążanie wzrokiem za kimś skanującym przeszkodę to trudniejsza sprawa. Dotąd sądzono, że potrafią to wyłącznie naczelne i krukowate. Jednak najnowsze badania naukowców dowodzą, że do zwierząt potrafiących śledzić czyjeś spojrzenie należą równierz wilki.
Wilki w literaturze, kulturze i piosence.
Wilki są zwierzętami, które od wieków budziły w ludziach bardzo silne i sprzeczne uczucia. Z jednej strony człowiek podziwiał je za piękno, odwagę, siłę, wytrwałość i dążenie do wolności, z drugiej strony, te same cechy budziły w nim strach i obawy. Dlatego też w wielu mitach i legendach różnych ludów wilk występuje naprzemiennie jako symbol zła, strachu, okrucieństwa i przemocy jak i zwierze dobre, życzliwe, opiekuńcze i mądre. Ludy tureckie i mongolskie szczyciły się tym, że pochodzą od szarego wilka. Ocalałego z najazdu Mongołów Turka, pod opiekę wzięła samica wilka, która to pokazała mu jak dojść do pięknej Kariny, która znajdowała się w górach. Z przyjaźni wilczycy i ocalałego Turka pojawił się na świecie nowy naród, który zajmuje obecne terytorium Turcji. Wilk znalazł też swoje miejsce w tradycyjnych legendach Chin. Zdaniem Chińczyków, słońce się czasami zaćmiewa, ponieważ połyka je ogromy wilk. W starożytnym Rzymie wierzono, że szczęście ma ten, komu udało się zobaczyć wilka, który kojarzył się z Marsem bogiem wojny. A zatem kto go ujrzał, ten mógł być pewny powodzenia w bojach. Jedno ze swoich największych zwycięstw nad wojskami Galów, Rzymianie w swoim mniemaniu przypisywali właśnie wilkowi. Zwierzę to Mars wysłał w kierunku nieprzyjacielskiej armii Galów. Jeden z najbardziej znanych mitów greckich opowiada o wilczycy, która wykarmiła założycieli Rzymu Romulusa i Remusa. Cechy wilka robiły na ludziach takie wrażenie, że wszystkie kultury ziem, na których żyło to zwierzę, włączyły jego postać do swoich wierzeń religijnych, symboli lub legend. Bardzo stare plemiona ubierały w wilcze skóry myśliwych i czarowników. Miało to zapewnić im najcenniejsze cechy tych wyjątkowych zwierząt. Zęby wilka zawieszone na szyi miały chronić ludzi od zła. Kultury chrześcijańskie nadały wilkowi obraz wyjątkowo negatywny. Zmienił go dopiero święty Franciszek, który kochał wszystko co żyje i wszystkie zwierzęta uważał za swoich braci. Wilk jawi się także negatywnie w przekazach i podaniach ludowych. W wilku mieszkańcy wsi i terenów położonych blisko lasów, uosabiali wszystkie swoje lęki związane z tym co nieznane. Bojąc się czegoś nieokreślonego co może czaić się w lesie, woleli bać się wilka, przynajmniej wiedzieli czego się boją. Skutkiem tego wiele miejsc i roślin niebezpiecznych skojarzono z wilkiem: wilczy jar, wilcze jagody itp. W krajach azjatyckich wilk jest postrzegany zupełnie inaczej. Jest on czymś pozytywnym i dlatego wiele azjatyckich ludów uważa go za swojego protoplastę.
Porzekadła o wilkach.
- Ciągnie wilka do lasu - oznacza tyle, że ktoś bardzo garnie się do czegoś. W podtekście chodzi o coś negatywnego, przysłowie to najczęściej wypowiadamy z pogardą.
- Chcesz mięso jeść, idź za wilkiem ogon nosić - oznacza mniej więcej tyle: chcesz mieć korzyści, musisz się przysłużyć.
- Dla wilka las, dla gołębia strzecha - to skrót myślowy wyrażający, że wszystko na świecie ma swoje miejsce.
- Drze koza łozę, wilk zaś drze kozę - to porzekadło przypomina, że nad każdym jest ktoś silniejszy.
- Gdy w nowy rok skwar i upał, baran wilka będzie chrupał - to powiedzenie wyraża prawdopodobnie myśl, że jedno niespotykane zjawisko w przyrodzie, pociąga za sobą drugie. Wniosek: na świecie musi być porządek, bo inaczej wszystko przewróci się do góry nogami.
- Głupiego wilka i cielęta liżą - to wyrażenie mówi, że uległość i głupota nie popłacają, bo tylko siła budzi szacunek.
- Jak wilk komarowi nie pomoże, to i komar konia zmoże - oznacza tyle, że z pomocą i poparciem silniejszego, nawet słaby staje się silny. Osiągniesz dużo, gdy masz szerokie plecy.
- Idąc do wilka na ucztę, weź ze sobą psa – uważaj z kim się zadajesz, bądź ostrożny bo możesz źle skończyć.
- Kto ma szczęście, temu wilk woły pasie - oznacza tyle: gdy los ci sprzyja, wszystko się udaje, a gdy nie sprzyja.
- Koń na żelazo, lew na ogień, wilk na powróz nie radzi nacierają - wyraża mniej więcej to, że każdy ma coś wobec czego jest słaby i bezradny, czego w związku z tym unika, nawet ci, co uważani są za silnych.
- Mów wilkowi pacierz, a on woli kozią macierz - oznacza tyle co: każdy wybiera to co lubi i nic tego nie zmieni. Nie próbuj zmieniać cudzych przyzwyczajeń.
- Pochlebcy są takimi przyjaciółmi, jak wilki psami - – nie dawaj wiary w usłużność pochlebców, oni ci nie służą, oni cię oszukują udając usłużność.
- Ptaka po pierzu, wilka po sierści, a z mowy człowieka poznasz - znaczy tyle samo że każdego poznać po jego cechach, których nie może ukryć.
- Stara koza i na wilka znajdzie sposób - to przysłowie podkreśla wagę doświadczenia życiowego.
- Wilk chroni owce przed lisem, bo sam ma na nie ochotę - znaczy tyle samo co: nie należy wierzyć pozorom, niektóre ludzkie czyny mają zupełnie inne motywy niż wygląda to na pierwszy rzut oka. Oczywiście chodzi tu o ukryte, negatywne motywy ludzkich poczynań.
- Wilk dotąd trzyma przymierze z barany, dokąd syt leży ich mięsem napchany - oznacza tyle co: ludzka przyjaźń nie zawsze jest wieczna. Można mieć przyjaciół, gdy łączą nas z nimi wspólne interesy, potem bywa różnie.
- Wilk psa się nie lęka, tylko nie lubi jego szczekania - to oznacza tyle co: naprawdę się boję ale udaję że tak nie jest.
- Wilka nogi karmią - to jedno z nielicznych porzekadeł, które odnosi się tylko i wyłącznie do natury wilka. Nie ma tu żadnej aluzji do człowieka. Przysłowie mówi o tym, że wilk zdobywa pożywienie dzięki długim marszom, co jest świętą prawdą.
- Wilka szuka, a ślad jego zoczywszy ucieka - mówimy o człowieku, który chciałby, ale się boi.
- Z wierzchu owca, w środku wilk - to proste określenie człowieka, który udaje dobrego, łagodnego i życzliwego, naprawdę mając negatywny stosunek do ludzi i świata.
- Z wilka nie zrobisz barana - mówimy wówczas, gdy chcemy wyrazić, że nie da się zmienić złego człowieka w dobrego, złych przyzwyczajeń w dobre itp.
- Zachciało się kozie męża, poszła za wilka - to ostrzeżenie dla młodych panien, by zbyt pochopnie nie podejmowały decyzji o zamążpójściu.
- Nie wywołuj wilka z lasu - to przysłowie bardzo znane i używane po dziś dzień. Wypowiadamy je wtedy, gdy prosimy kogoś, by nie przewidywał złych wydarzeń, które wcale nie muszą mieć miejsca.
- Wilk syty i owca cała - to kolejne porzekadło o wilku, które przetrwało we współczesnej mowie potocznej. Oznacza ono pozytywne zakończenie jakiegoś konfliktu, polubowne załatwienie sprzecznych interesów, rozwiązanie problemu satysfakcjonujące wszystkie strony.
- Gdy wilk się zestarzeje, skubie go i wrona - oznacza tyle, że na każdego kiedyś przyjdzie słabość.
- Chłop narajony i wilk, jedną drogą chodzą - oznacza tyle, że z mężczyzny przymuszonego do ożenku, żona nie ma zbyt wielkiego pożytku.
- Jak wilk głodny to i krowim ogonom się kłania - znaczy tyle samo co: człowiek jak bieda przyciśnie rezygnuje z dumy i prosi o pomoc.
- Wilk morduje dla strawy, człowiek dla zabawy - to przysłowie nie wymaga komentarza, jest tak prawdziwe, że nie trzeba go tłumaczyć.
- Nie strasz wilka owcą skórą - oznacza tyle co przestań mi grozić, i tak się nie boję.
Podsumowanie: „Chciałbyś życie swe włożyć w wilka wychowanie, szkoda trudu – wilk wilkiem i tak pozostanie!”
Godzina wilka
“Starzy ludzie nazywają ją "godzina wilka". Jest to godzina, w której umiera najwięcej ludzi i najwięcej ich się rodzi. W tym czasie nachodzą nas koszmary. A kiedy się budzimy, ogarnia nas trwoga.” - cytat z filmu według scenariusza Ingmara Bergmana. Według filmu godzina wilka, to czas pomiędzy nocą a świtem, niektórzy mówią konkretnie o godzinie pomiędzy 2 - 3 w nocy.
Żyjący z wilkami
Shaun Ellis to angielski badacz zwierząt, znany z życia wśród wilków. Na rok dołączył do watahy żyjących na wolności wilków, spał, jadł, polował i walczył jako jeden z nich. Został członkiem wilczego stada. Swoje przeżycia, wrażenia, spostrzeżenia i badania opisał w książce pod tytułem "Żyjący z wilkami". Oto kilka słów "Człowieka wilka":"Problemem była dieta, bo musiałem jeść rzecz zbliżone do tego, co jedzą wilki. Ale najtrudniejsze było porzucenie emocji. Wilkom są obce takie odczucia jak zazdrość i czy żal."
"Przebywając w ich stadzie pomyślałem, że przed tysiącami lat w taki sam sposób żyli ludzie. To życie w społeczności powiązanej więzami rodzinnymi, w której każdy zna swoje miejsce."
"Tak naprawdę nie widzą we mnie ani wilka, ani człowieka. Siebie też nie postrzegają jako wilki. Dla nich członkowie stada są częścią watahy. To jak z psami – ludzie myślą, że psy ich kochają. A one po prostu widzą ich jako część rodzinnego stada. Z wilkami jest tak samo. Nie ma dla nich znaczenia, czy chodzę na czworakach, czy na dwóch nogach, bo jestem częścią rodziny. "
Wilk nie wilk
Nie tylko mięso
Czy wiesz, że wilki uwielbiają jeść różne rośliny i owoce? Często skubią trawy i zioła oraz zjadają leśne owoce, jak czarne jagody, dzikie jabłka.
Pies i jego wilcza natura
Wilcza natura daje o sobie znać w niektórych zachowaniach naszych domowych pupili. Wiedzą o tym szczególnie ci, którzy zawodowo zajmują się „układaniem” niesfornych psów, a właściwie ich właścicieli.Psy, zwłaszcza duże rasy z tak zwanym charakterem, traktują swoich właścicieli i ich rodziny jako członków stada. Często dziwimy się, że nasz pupil tak naprawdę słucha tylko jednego z nas. Dzieje się tak, ponieważ ten ktoś, pełni w rozumieniu psa, rolę samca alfa, przewodnika stada. To właśnie wilki i ich rodziny (watahy) mają taką ściśle określoną hierarchię. Psy traktowane nieodpowiednio, zaczynają myśleć, że to one są najważniejsze w stadzie. Specjaliści od psy-chologii twierdzą, że pies powinien wszystko robić i dostawać na końcu, dopiero wtedy rozumie on swoje miejsce w ludzkim stadzie. A zatem piesek powinien wchodzić do mieszkania jako ostatni, gdy wracamy ze spaceru, a nie wpychać się do domu przed wszystkimi. Ostatni też powinien dostawać jedzenie. Inaczej, zaczyna myśleć, że jest najważniejszy. Kardynalnym błędem większości „psiarzy” jest wpuszczanie psów do własnego łóżka. Specjaliści od psich zachowań twierdzą, że środowiskiem życia czworonoga powinna być podłoga. Pies nie powinien wchodzić nigdzie wyżej, bo to daje mu poczucie dominacji. Popełniając błędy wychowawcze w stosunku do naszych pupili, powodujemy że czują się oni jak samce alfa, dajemy im do zrozumienia, że tak właśnie jest, a następnie dziwimy się, że zżarły nam kanapę.
Echa wilczej natury możemy obserwować w wielu zachowaniach naszych psów. Zastanawiamy się czasem, dlaczego psy bardzo szybko pochłaniają pokarm, którego nikt im przecież nie zje. Psy jedzą szybko, ponieważ ich prapraprzodkowie musieli jeść bardzo szybko, żeby zdążyć zjeść cokolwiek przed innymi. Wszystkie psy zanim się ułożą, kręcą się wokół siebie. Robią tak, ponieważ ich przodkowie żyjący na stepach porośniętych wysokimi trawami, musieli je najpierw ułożyć by móc na nich odpocząć. Pies, bardzo podobnie do wilka wyraża językiem ciała stosunek do człowieka lub innego zwierzęcia. Pies przestraszony kuli się w sobie i chowa ogon, pies zły unosi wargi, jeży sierść i stawia uszy, pies rozbawiony skacze wesoło i macha ogonem.
Udomowili wilka i stworzyli psa
Naukowcy badający proces udomowienia wilka w Europie, przeanalizował skamieniałości psowatych znalezione w jaskini w południowo-zachodnich Niemczech. Na podstawie tych badań stwierdzili, że żyjący tam ludzie hodowali zwierzęta, która pochodziły z różnych linii genetycznych wilków. Bliskość tych zwierząt z ludźmi oraz dowody, na dość ograniczoną dietę, jaką się żywiły, wskazują, iż pomiędzy 16 a 14 tysięcy lat temu wilki były już udomowione i towarzyszyły ludziom, jak psy.
Zgodne wilki
Naukowcy przeprowadzili badania, podczas których przyglądali się żyjącym w niewoli wilczym stadom oraz psom ze schronisk. Po badaniach ogłosili następujący wniosek: psy utraciły umiejętność godzenia się po konfliktach, wilki zaś wciąż tę umiejętność posiadają.Stada wilków były złożone ze zwierząt, które urodziły się na wolności, zostały schwytane i są trzymane w niewoli. Zwierzęta były dla siebie obce, więc często dochodziło między nimi do konfliktów. Naukowcy zaobserwowali, że, po sprzeczkach wilków napięcie szybko opadało i już 10 minut później zwaśnione wcześniej zwierzęta bawiły się ze sobą.
Stada psów utworzono ze zwierząt ze schronisk. Również one były dla siebie obce i między nimi dochodziło do bójek. Walki pomiędzy psami były bardziej agresywne, a po starciach zwierzęta raczej unikały się, niż się godziły.
Według naukowców, posiadana przez wilki umiejętność pogodzenia się jest niezbędna do przetrwania wilczego stada. Psy natomiast przez tysiące lat towarzyszenia człowiekowi utraciły wiele umiejętności zapewniających przetrwanie stada, m.in straciły umiejętność godzenia się z innymi psami. Obecna rola psa jako towarzysza stada ludzkiego wymusiła dostosowanie się do środowiska stworzonego przez człowieka i zachowywanie się niezależne od innych psów.